|
W odróżnieniu od
rachunku zysków i strat, który prezentuje dane za pewien okres np. rok, bilans
jest zdjęciem migawkowym, prezentującym sytuację majątkową i finansową firmy
w określonym dniu, zwanym dniem bilansowym. Można powiedzieć, ze bilans pokazuje
składniki majątkowe (aktywa) posiadane przez firmę oraz kto posiada prawa do
majątku i w jakiej wysokości (pasywa).
Po stronie pasywów
pokazane są źródła finansowania majątku w postaci kapitału własnego (reprezentuje
roszczenia akcjonariuszy) oraz zobowiązań (reprezentuje roszczenia banków, obligatariuszy
i innych pożyczkodawców). Aktywa są prezentowane w bilansie z uwzględnieniem
ich płynności, czyli możliwości ich zamiany na gotówkę, zwykle od najmniej do
najbardziej płynnych. Pasywa są prezentowane z kolei z uwzględnieniem kryterium
wymagalności, czyli inaczej stopnia pilności ich zwrotu. Wartość aktywów i pasywów
musi być oczywiście równa - stąd nazwa bilans.
Zobacz: Konstrukcja
bilansu
Analiza bilansu
Analizując bilans
należy pamiętać o zasadach wyceny stosowanych w rachunkowości. Ich zastosowanie
sprawia, że wartość składników majątku nie zawsze odpowiada rzeczywistej wartości
rynkowej. Zadaniem bilansu nie jest ujęcie rzeczywistej wartości przedsiębiorstwa,
która wynika raczej z generowanych przepływów gotówkowych. Nie będziemy tu omawiać
wszystkich zasad rachunkowości, pokażemy jedynie na przykładach ogólne metody
wyceny bilansowej.
Poszczególne składniki
aktywów i pasywów są ujmowane w bilansie według rzeczywiście poniesionych na
ich nabycie (wytworzenie) cen (kosztów) z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny.
Zasada ta nakazuje aktualizację rzeczywiście zapłaconych cen lub poniesionych
kosztów, jeżeli nastąpiło zmniejszenie wartości użytkowej składników majątkowych
(również poprzez odpisy amortyzacyjne) lub nastąpiła trwała zmiana cen innych
niż rzeczowe składników majątku trwałego (np. papierów wartościowych).
Tak więc budynek nabyty przez firmę będzie wyceniony według ceny nabycia, pomniejszonej o dokonane
opisy amortyzacyjne. Wartość ta może różnić się od jego aktualnej wartości rynkowej.
Z kolei zapasy są wyceniane według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych
od ich cen sprzedaży na dzień bilansowy. Oznacza to, że zapasy mogą być ujęte
w bilansie po cenie niższej od rzeczywistej wartości rynkowej, ale nie powinny
być wycenione po cenie wyższej. Jak widać wartość księgowa niekoniecznie reprezentuje
bieżącą wartość rynkową.
Najważniejsze punkty
w analizie bilansu to:
- badanie dynamiki poszczególnych pozycji bilansu w ciągu kilku lat. Pozwala
to ocenić gdzie kierowane są nakłady w przedsiębiorstwie oraz z jakich źródeł
został sfinansowany przyrost majątku
- badanie struktury majątkowej tzn. udziału poszczególnych pozycji w aktywach
(ewentualnie także ich zmian w czasie)
- badanie struktury finansowania: udziału kapitałów własnych oraz zobowiązań
w pasywach. Generalnie czym wyższy udział zobowiązań, tym wyższe ryzyko finansowe
firmy. Dobrze jednak jest porównywać strukturę finansowania z innymi firmami
z tej samej branży
- badanie rentowności i płynności przedsiębiorstwa w różnych przekrojach,
co jest przedmiotem analizy wskaźnikowej.
| 
portfel 
1,19